Duitsland telt na ruim twintig jaar bijna 450 fietskerken, het dichtbebouwde Vlaanderen slechts een handvol
Nodigt het weer uit tot fietsen? Dan is de Sint-Bartholomeuskerk in Nieuwmunster open. Sinds de zomer van 2016 verwelkomt de kerk in het polderdorp in Zuienkerke fietsende passanten voor een korte stop. „Aan het stopcontact buiten kunnen elektrische fietsen worden opgeladen, de gemeente plaatste banken op het plein en binnen vinden belangstellenden een onthaalbrochure over de kerk”, zegt Wim Haegebaert, een van de initiatiefnemers. „De kerk ligt langs de kustfietsroute en verscheidene andere toeristische routes. Er is hier dus veel passage. Bovendien was Nieuwmunster – tot er kort geleden een klein restaurant opende – een ‘droog’ dorp, zonder drankgelegenheid. Fietsers maken dus dankbaar gebruik van het water dat we in de kerk aanbieden.”
Het concept van de fietskerk ontstond in Duitsland. In 2001 profileerde de Johanniskirche in de stad Friedrichroda zich als de eerste zogenoemde Radwegekirche. Enige tijd later lanceerde de Evangelische Kerk Duitsland een label, dat ondertussen werd toegekend aan bijna 450 kerkgebouwen. Voorwaarden zijn dat de kerk een actieve cultusplek is die aan een fietsroute ligt en die van Pasen tot Allerheiligen dagelijks is geopend. Ook worden de Duitse fietskerken aangemoedigd om zowel inspirerende teksten ter beschikking te stellen als informatie over overnachtingsmogelijkheden en om fietsenstallingen, tafels en toegang tot drinkwater en toiletten te voorzien. Op de lijst vind je vooral evangelische kerken terug, maar ook enkele tientallen katholieke kerken vroegen het label aan.
Vlaanderen kreeg zijn eerste exemplaar in 2011, met de Sint-Anna-ten-Drieënkerk op de Antwerpse Linkeroever. Ruim tien jaar later zijn de fietskerken nog steeds te tellen op de vingers van een hand. Wim Haegebaert: „Vlaanderen is uiteraard dichter bebouwd dan Duitsland. Hier ben je haast
„We hopen in de kerk een fietscafé met alle faciliteiten te openen”
overal vlakbij een rustplek met de nodige faciliteiten.”
Wat Vlaanderen dan weer wel heeft, is zijn wielererfgoed. De Sint-Martinuskerk in Onkerzele in Geraardsbergen is al enkele jaren een fietskerk, met buiten een fietspomp, een reparatiepaal met materieel voor kleine herstellingen en een oplaadpunt. Binnenkort start echter de renovatie van de kerk. „Een gedeelte wordt ingericht met toonkasten en voor filmprojectie”, zegt coördinator Johan Quintelier. „Bezoekers zullen hier kunnen kennismaken met de wielergeschiedenis van Geraardsbergen. De aanbesteding is rond.”
De kerkfabriek van de Sint-Kristoffelparochie in het Limburgse Opgrimbie is dan weer op zoek naar financiering voor het project Fietsen door de kerk. „In het kader van het kerkenbeleidsplan liepen we een traject met de Vlaamse Bouwmeester, op zoek naar een breder gebruik voor onze kerk”, zegt voorzitter Michel Vandeurzen. „Die ligt aan de rand van het dorp, op de grens tussen verstedelijkt en landelijk gebied. Een investering in de kerk is er dus zowel een in de dorpskern als in het landschap. We zouden de linkerbeuk van de kerk openmaken en inrichten als fietspad. Sint-Kristoffel ligt in het midden tussen vier fietsknooppunten. Uit onderhandelingen met de beheerders van het netwerk blijkt dat ze geen extra kilometers meer willen toevoegen, maar wel bestaande kilometers vervangen door betere, meer belevingsgerichte stukken. Daar streven we dus naar.”
Langs het kerkfietspad zou een kleine bedevaartplek voor Sint-Kristoffel komen, ook bruikbaar als rustplek. Michel Vandeurzen: „We hopen ook een groot terras aan te leggen gericht op het landelijke uitzicht en in een multifunctionele ruimte willen we een fietscafé openen, met uiteraard ook faciliteiten voor fietsers, zoals een plek om kleine herstellingen uit te voeren.”