”Heeft u ooit al gehoord van een poinsettia? Voor mij was dat een volslagen onbekend woord. Tot ik van Febelgra, de beroepsvereniging van de Belgische grafische industrie, een uitgebreide lijst kreeg van alle mogelijke nationale en internationale themadagen. U kent dat wel, bijzondere momenten zoals Wereldkankerdag, Internationale Vrouwendag of Dag van de Aarde. Ik sta er elke keer weer van te kijken hoe veel themadagen er zijn en welke onderwerpen ze in de kijker plaatsen. Binnenkort vieren we Zelfgebakken Koekjesdag (18 december), Kruiswoordraadseldag (21 december) en Maak-Uw-Bed-Niet-Op-Dag (ook 21 december). U kunt het zo gek niet bedenken of het bestaat.
En valt er ook vandaag, 12 december, iets te vieren? Jazeker, het is Poinsettiadag. Zo kom ik dus aan dat – voor mij onbekende – woord. Natuurlijk raadpleegde ik meteen Google en zo ontdekte ik dat ik de poinsettia al jaren ken en al vaak mocht verwelkomen. Het is immers een andere naam voor een plantje dat mogelijk ook bij u op de salontafel staat, de kerstster, ook wel eens kerstroos geheten. U weet wel, die potplant waarvan de onderste bladeren groen zijn en de bovenste vuurrood.
Waarom vieren we dat plantje vandaag? Omdat 12 december 1851 de sterfdatum is van de voormalige Amerikaanse ambassadeur Joel Poinsett in Mexico, die de kerstster vanuit dat land meebracht naar de Verenigde Staten. Van daaruit bereikte het later, via Egypte, onze contreien. U merkt het, ik word stilaan een poinsettiakenner.
In Mexico werd het opmerkelijke plantje al in de zeventiende eeuw gebruikt om de kerstperiode te vieren. Daarover weet Wikipedia een mooie Mexicaanse legende te vertellen: „Het arme kind Pepita, dat geen cadeau kon kopen om op kerstnacht aan Christus te geven, plukte enkele onkruiden in de wegberm en maakte er een klein boeket van. Het kind was verteld dat een nederige, maar liefdevol gegeven
De symboliek van kleur en licht in donkere dagen vertelt ons dat het straks beter wordt
gift aanvaardbaar was in de ogen van God. In de kerk begon het boeket te bloeien met rode en groene bloemen en de kerkelijke gemeente beschouwde dat als een kerstwonder. Vanaf dat moment werd de kerstster in Mexico Flores de Noche Buena (kerstavondbloem) genoemd.” Zoals u weet maakt het bij een mooi verhaal niet uit of het echt gebeurd is, als het ons maar raakt en inspireert. We hoeven echt geen goud, wierook of mirre te schenken om bij Jezus welkom te zijn.
Bij ons dankt de kerstster haar winterse populariteit natuurlijk aan haar felle kleuren. Uitgerekend in het seizoen waarin de natuur er vaal en grauw uitziet en het zonlicht schaars is, zet de plant onze huizen in vuur en vlam met haar contrastrijke kleurenpallet. De combinatie van rood en groen zien we ook opduiken in de adventskrans en in menige kerstboom. Al die symbolen bevatten een boodschap van hoop en vooruitkijken. De kerstboom blijft ook in de winter groen, de kleurrijke ballen doen ons denken aan zomerse vruchten. Hetzelfde geldt voor de groene takken van de adventskrans, waarop in donkere dagen kaarsen worden ontstoken. Elke week eentje extra, vier weken lang. Het licht neemt toe, de hoop groeit. Christus is bijna daar.
Nu zijn kerstbomen, dennentakken en poinsettia’s natuurlijk geen christelijke symbolen. Ooit vond de Kerk zo’n kerstboom zelfs een hinderlijk, heidens symbool. Toch passen al die dingen goed bij de kersttijd, omdat hun symboliek van kleur en licht in donkere dagen vertelt dat het straks beter wordt. Dat is precies wat Kerstmis ons belooft. Binnenkort, wanneer de Messias wordt geboren, komt de mensheid dichter bij het rijk van God.
Die Poinsettiadag is dus nog zo gek niet. Laat de advent maar een kleurrijke tijd zijn, het feest dat we binnenkort vieren is best een blijmoedig palet waard. Misschien moet ik vandaag zelf maar eens zo’n kerstster in huis halen.”