‘The Armed Man’, gezongen mis voor vrede

Op diverse plaatsen in Vlaanderen wordt de komende weken de vredesmis The Armed Man. A Mass for Peace van de Welshe componist Karl Jenkins uitgevoerd. Die begon zijn carrière eind jaren 1960 in de popmuziek, onder meer bij de band Soft Machine. Wereldberoemd werd hij echter met zijn cross-overproject Adiemus uit 1995 en het album Adiemus. Songs of Sanctuary, muziek die in de jaren 1990 bijzonder populair was en gretig werd gebruikt in reclamespotjes.
„The Armed Man is een groots opgezet werk voor een orkest van zestig muzikanten en een koor van 150 zangers”, zegt Jeroen Keymeulen, dirigent van de koorensembles Vokalis en Musica Nova. Hij leidt de uitvoeringen in Mechelen en Aarschot. „Het werd niet geschreven ter nagedachtenis van de Eerste Wereldoorlog, wel voor de slachtoffers van Kosovo-oorlog van 1998-1999. De kracht van het werk schuilt in de combinatie van het ordinarium van de katholieke mis – kyrie, sanctus, benedictus, enzovoort – met teksten zoals van de Engelse dichter Rudyard Kipling en zowaar ook met de oproep tot het islamitische gebed. In Mechelen vragen wij een imam dat te doen. Tradities smelten samen in de opvoering als een teken „Tradities smelten samen in een opvoering als teken van vrede” van vrede.”
Deze vredesmis haalt haar titel bij een laatmiddeleeuws chanson dat een grote rol speelde in de geschiedenis van de westerse muziek. L’homme armé (de gewapende man) was een Frans lied uit de vijftiende eeuw en een populaire melodie voor muzikale zettingen van het misordinarium. Er bestaan dan ook vele polyfone miscomposities met de naam Missa L’homme armé, onder meer van de polyfonisten Guillaume Dufay en Josquin des Prez. Jenkins laat zijn mis aanvangen met het oorspronkelijke lied.
„Dat betekent echter niet dat Karl Jenkins’ muziek polyfonie is, integendeel”, benadrukt Jeroen Keymeulen. „Slechts één deel lijkt terug te grijpen naar de Italiaanse componist Palestrina en dat is niet eens het sterkste. Het is vooral homofonie vanuit harmonisatie. Ik bestempel het genre als neoclassicisme. Het orkest is stevig bezet met alle blaaspartijen en veel slagwerk. Voor de zangers, bij ons amateurs, is het werk best haalbaar en niet duivels moeilijk. Sir Karl levert populaire en toegankelijke muziek die perfect past bij de herdenking van het einde van de Eerste Wereldoorlog. In alles is The Armed Man een ijzersterk werk.” (eds)