Ons land telt minstens drieduizend mensen die jonger zijn dan 65, maar toch al te kampen krijgen met dementie. De Sint-Niklase vzw De Companjong haalt hen met gevarieerde activiteiten uit hun isolement.
Verenigingsmensen zijn het, Roland Goossens en zijn echtgenote Christine Vandenbranden. Toen bij hem in 2016 jongdementie werd vastgesteld en het een uur rijden bleek naar de dichtstbijzijnde lotgenotengroep, begonnen ze dus prompt met een eigen initiatief. „Het is belangrijk om bezig te blijven. Zijn lichaam is immers nog gezond.”
Dementie houdt niet enkel lelijk huis in het hoofd van patiënten, maar ook in hun sociale leven. „Vóór je het weet, zit je dag in dag uit met z’n tweeën in je eigen, afgesloten wereldje”, weet mantelzorger Christine Vandenbranden. „Dat komt niet omdat mensen je uitsluiten. Velen doen moeite en passen zich aan. Toch wagen we ons nog zelden in grote gezelschappen.” Echtgenoot Roland Goossens knikt. „Ik zit er maar te zitten.” „Hij heeft het moeilijk om gesprekken te volgen en dat is confronterend”, legt Christine Vandenbranden uit. „En ikzelf, wat heb ik eraan om honderduit met mensen te babbelen, als ik hem intussen almaar meer in zichzelf zie wegzakken? Tegelijk moeten we wel bezig blijven. Roland is nog maar 61. De meeste mensen met jongdementie kunnen lichamelijk nog veel.”
Ruim anderhalf jaar geleden ging het echtpaar daarom op zoek naar aangepast gezelschap. Ze kwamen terecht bij Het Ventiel in Harelbeke. „Zij werken met buddy’s. We voelden ons er eigenlijk meteen thuis.” Telkens tachtig kilometer rijden zagen de twee echter niet zitten, dus kopieerden ze het model van Het Ventiel naar hun eigen streek, het Waasland. De Companjong organiseert zowat wekelijks een activiteit voor mensen met jongdementie. Mantelzorgers mogen meekomen, maar dat is niet vereist. „Komen ze niet, dan vergezelt een van onze vrijwilligers de deelnemer”, zegt Christine Vandenbranden. „Wanneer we gaan wandelen, trekken deelnemers en vrijwilligers ook vaak samen op, zodat de mantelzorgers de ruimte krijgen om met elkaar te praten.”
De vrijwilligers verdelen ook de organisatie van de activiteiten onder elkaar. „Voor de maandelijkse wandeling heeft iedereen wel een suggestie. We blijven dichtbij, dus inmiddels zagen we al heel wat hoekjes van het Waasland”, lacht Christine Vandenbranden. „Een vaste vrijwilliger, een gewezen kleuterleidster, „Dit is niet het leven dat we verwachtten, maar we halen er iets positiefs uit” zet dan weer een keer per maand een crea-atelier op poten. Ze vertrekt bij het materiaal en pikt vervolgens in op hoe de deelnemers reageren. De ene keer gaan we aan de slag met speksteen, de volgende keer maken we grote schilderijen.” Roland Goossens toont met brede gebaren hoe hij de verf in het rond spatte. „Met speksteen werken is dan weer iets waar je heel rustig van wordt”, zegt hij.
De Companjong speelde ook al minigolf en petanque, dat laatste samen met Joris Hessels, acteur, televisiemaker en peter van de vzw. Maandelijks sluiten deelnemers aan bij een ‘contactkoor’ in Sint-Niklaas. Een keer namen ze DeWaterbus naar Antwerpen, een andere keer werkten ze met ezels in het eveneens Waaslandse opvangcentrum Anegria. „De meeste mensen die een keer aansluiten, blijven komen”, weet Christine Vandenbranden. „Een koppel kwam kennismaken, maar besliste dat ze er nog niet aan toe waren. Dat snap ik. Het belangrijkste is dat ze al weten dat we bestaan, mochten ze er ooit nood aan hebben.”
Op vraag van de vrijwilligers organiseerde de Companjong vorig jaar samen met het Expertisecentrum Dementie een vormingsavond over omgaan met mensen met dementie. „Uiteraard moet je meer moeite doen om contact te leggen en trager praten”, zegt Vandenbranden. „Het belangrijkst is echter dat je gewoon doet, zonder te betuttelen. Het zijn volwassenen, die nog veel plezier kunnen maken.”
Aan de gevel van Goossens en Vandenbranden hangt een bordje met de naam en het logo van De Companjong. „We moeten met de ziekte naar buiten komen”, zegt zij. „Ik wil bovendien dat de buren weten wat er aan de hand is. Als Roland ooit verloren loopt, wil ik graag dat ze hem de weg naar huis wijzen.” Tegelijk benadrukt het bordje hoe belangrijk de vereniging is voor haarzelf. „Ik heb dit nodig. Ik wil me nuttig maken voor lotgenoten. Dit is niet het leven dat wij verwachtten, maar we kunnen er iets positiefs uit halen.”