Het ontslag van mgr. Roger Vangheluwe, de bisschop van Brugge (zie onze berichtgeving op bladzijde 11), heeft de kerkgemeenschap niet alleen met stomheid geslagen, het laat haar ook achter met gevoelens van moedeloosheid en frustratie. En met heel wat vragen. Hoe kon iemand die bij zo’n ernstige zaak van kindermisbruik was betrokken, een benoeming tot bisschop aanvaarden? Hoe kon hij al die jaren dat kwalijke verleden in overeenstemming brengen met de evangelische boodschap die hij verkondigde? Wellicht hoopte hij dat het misbruik nooit aan het licht zou komen. Het evangelie waarschuwt nochtans: „Niets is verhuld of het zal onthuld worden, niets is geheim of het zal bekend worden” (Lucas 12, 2).
<br>Hoe dan ook, we kunnen de feiten alleen maar ten strengste afkeuren en veroordelen. De ernst ervan doet vermoeden dat ook Rome zwaar zal ingrijpen. Voor de Kerk in ons land heeft de affaire eveneens zware gevolgen. De Kerk heeft haar geloofwaardigheid verspeeld. Ze zal ermee moeten leren leven dat ze de komende jaren te pas en te onpas van schijnheiligheid wordt beschuldigd. Ook gelovigen die hun beste krachten aan de Kerk en/of een kerkelijke organisatie wijden, kunnen zich aan heel wat hoon en spot verwachten. We hopen dat de kracht van hun overtuiging niet wordt ondergraven door de misstanden die de Kerk diep beroeren, niet alleen elders ter wereld, maar nu ook in ons land. Daarom is het goed, zowel voor het slachtoffer, de dader als voor de kerkgemeenschap, dat er publiekelijk gevolg is gegeven aan de bevindingen van de Commissie voor seksueel misbruik in pastorale relaties. Een openlijke schuldbekentenis is immers een eerste stap naar loutering en genezing.
<br>Zoals de geloofwaardigheid van de evangelische boodschap niet afhankelijk is van de keuze van een bisschop, hangt die ook niet af van diens fouten en tekortkomingen. In een tijd waarin het kwaad zoveel mogelijk wordt verdonkeremaand, is het moeilijk te aanvaarden dat het kwaad in ieder van ons huist. De bedienaars van de Kerk vormen daarop geen uitzondering. Jezus wist als geen ander hoe zwak zijn medemensen waren, zijn apostelen inbegrepen. Toch koos Hij hen uit om het mooie en aantrekkelijke van de Blijde Boodschap te openbaren. „Ga weg van mij, Heer, want ik ben een zondig mens”, antwoordde Petrus op Jezus’ vraag of hij de goddelijke liefde gestalte wou geven. De avond voor Jezus’ dood, zou Petrus Hem zelfs tot drie keer toe verraden. Toch zei Jezus: „Ik zeg jou; jij bent Petrus, op die steenrots zal Ik mijn Kerk bouwen’’ (Matteüs 16, 18).
<br>Verrassend niet, dat Hij ons aanspreekt met woorden die het diepste van ons zwakke wezen erkennen, en dat Hij ons een taak oplegt? Ondanks onze zwakheden en tekortkomingen. Daarmee willen we niets goedpraten, maar er alleen op wijzen dat God een gemeenschap van mensen van vlees en bloed aanvaardt. Mensen die, te midden van het onheil en het kwaad, ook in eigen gelederen, samenkomen om het leed van de slachtoffers en de verdrukten te delen – nu allereerst de slachtoffers van seksueel misbruik. Mensen ook die samenkomen om het goede te zoeken en die anderen daartoe uitnodigen: kom en zie. Is dat niet het aantrekkelijke van het christendom? En zijn we die aantrekkelijkheid de voorbije decennia niet kwijtgespeeld?
<br>De Kerk moet nu haar vuile was doen om zich, gelouterd en gezuiverd, een nieuw profiel aan te meten. De klerikale massakerk behoort definitief tot het verleden. De huidige crisis houdt voor ieder van ons een appel in om opnieuw, in gemeenschap, God te zoeken. Om open de dialoog met de samenleving aan te gaan en te tonen waar we voor staan. Vanuit dat perspectief gezien, wordt ons land opnieuw een missiegebied. Maar een bescheiden en gelouterde Kerk is allicht beter in staat te doen wat het evangelie ons voorhoudt: luisteren naar de stem van de Heer, luisteren naar het Woord dat Waarheid heet – ook al klinkt die stem nu doordrenkt van verdriet.
<br>
Column