Een interessant debat onlangs op een colloquium in het bisdom Brugge over Kerk en communicatie. De Nederlandse professor Joan Hemels hield er een lezing naar aanleiding van zijn boek Geloven in communicatie. Religie in de media. Daarin stelde hij onder meer dat kerkelijke persverantwoordelijken erop moeten vertrouwen dat hun inspanningen niet zinloos zijn, dat „communicatie werkt, ook al weten we niet altijd precies hoe”. Als het klikt tussen persverantwoordelijken van de Kerk en journalisten van de onafhankelijke media, dan ontstaan onvermoede mogelijkheden, klonk het.
<br>In het debat dat volgde op de lezing hoorden we een scherpe Bert Claerhout. Volgens de oud-hoofdredacteur van het christelijke opinieblad Tertio ‘hemelde’ de professor de situatie op. Als het gaat over de vraag hoe religie in de media komt, dan is het antwoord gewoon ‘rampzalig’. De communicatiediensten van de bisdommen kunnen daar niet veel aan veranderen. „In tegenstelling tot Nederland heeft Vlaanderen geen enkele kwaliteitskrant meer”, zei Claerhout, die twintig jaar voor De Standaard werkte. „Onze kranten worden geleid door verkopers, niet door mensen met een overtuiging. Zo komt het dat de laatste encycliek in geen enkel Vlaams medium nog werd besproken. Er is geen tijd meer voor diepgaande journalistiek.”
<br>Hoe moet de Kerk vandaag dan nog haar boodschap kwijt? Geloof het of niet, maar ondanks die negatieve ontwikkeling in de traditio-
<br>nele media, zou haar bereik vandaag veel groter kunnen zijn dan ooit het geval was. Het toverwoord heet ‘internet’. Je kunt er gratis en voor niets je mening kwijt en je publiek is onbegrensd. In Vlaanderen sprong de Kerk al snel op die kar met een eigen website (www.kerknet.be). Dagelijks vind je er verse nieuwsberichten. Hier was al enkele ogenblikken na het verschijnen van de sociale encycliek wel degelijk een bespreking en een verwijzing naar de integrale tekst te vinden. Maar de mogelijkheden zijn nog veel ruimer.
<br>Ook in Rome en elders in de wereld beseft de Kerk dat hier een nog grotendeels onontgonnen terrein ligt. In het Vaticaan had een dikke week geleden een vergadering plaats met Europese bisschoppen over het gebruik van sociale netwerksites als Facebook en Twitter. Een kwart van de aanwezige bisschoppen bleek al een eigen profiel te hebben op Facebook. Dat kun je vergelijken met een eigen bladzijde in een wereldwijd vriendenboek. Iedereen aan wie jij het toelaat, kan ‘vriend worden’ en jouw berichten volgen.
<br>Tijdens het bovengenoemde colloquium wou mgr. Vangheluwe, bisschop van Brugge, van communicatiewetenschapper Michel Walrave weten of hij nu ook ‘op Facebook moest zitten’. De man moedigde hem aan. Zeker ook nuttig voor onze bisschoppen is een blog te onderhouden, vond Walrave. Dat is een eigen webstek waar ze over de actualiteit kunnen reflecteren voor al wie er belangstelling voor heeft.
<br>Om goed gebruik te maken van die vele nieuwe mogelijkheden, moeten we echter nog een knop omdraaien. Dit soort communicatie gebeurt niet in één richting zoals vanaf de kansel en zelfs niet in twee richtingen, van boodschapper naar toehoorder en terug. Nee, dit soort communicatie gaat de wereld rond, je verliest er de controle over. De boodschapper stelt zich kwetsbaar op voor een onzichtbaar en gevarieerd publiek, dat de boodschap naar goeddunken verder verspreidt. Hij moet dus openstaan voor dialoog en wisselwerking. En, niet onbelangrijk, moet tijd willen maken voor het publiek. Maar slaagt hij daarin, dan echoot de boodschap als nooit tevoren
<br>
Column