Geloven zit niet in de lift. Kerken lopen leeg. En als je toont dat je gelooft, word je als bestempeld wereldvreemd. Het zijn maar enkele boutades die Siegfried Bracke kardinaal Danneels voorschotelde in zijn praatprogramma De toestand. Zulke uitspraken, die je wel vaker hoort klinken, tonen dat geloven echt niet vanzelfsprekend is en voor velen ver van het dagdagelijkse leven staat. Door de buitenwacht wordt geloven echter al te vaak herleid tot die zondagse praktijk, ook al is die voor vele katholieken nog een bijzonder zinvol en belangrijk moment. De kardinaal trok dit terecht open naar andere sectoren zoals de zorg en het onderwijs.
<br>Dat over geloven nog altijd wordt gesproken, merkte ik zelf tijdens de afgelopen Boekenbeurs in Antwerpen. Ik werd er enkele malen over aangesproken, toen ik ‘van dienst was’ op de stand van Halewijn/kerk & leven. Of ik katholiek was? En of ik ’s zondags ter kerke ging? De eerste vraag kwam van een Nederlandse protestant die het verbazend vond dat katholieken ook in de Bijbel lezen en een katholieke uitgeverij dus boeken over de Bijbel uitgeeft. De tweede vraag klonk respect-vol. Wat beweegt een veertiger vandaag nog om naar de kerk te gaan? De vraag kwam van een stel met opgroeiende jonge kinderen. Zij bleken aangesproken door het trappistenbier op onze stand.
<br>Dat het aantal bezette stoelen in de kerk niet meer zo groot is als pakweg twintig jaar geleden, moet ik beamen. Maar de kerken haast leeg? Dat lijkt me wat overdreven. Ik ben ervan overtuigd dat de Kerk die afkalving ook ziet en dat het haar bekommert. Toch vind ik dat dit op dit moment haar grootste zorg niet moet zijn. Wel hoe ze levensecht kan blijven getuigen over die Jezus die voor ons het voorbeeld is om met elkaar samen te leven.
<br>Die nieuwsgierigheid naar de wekelijkse mis bleek niet de kern van de vraag te zijn. Veeleer een uitnodiging tot meer. „Hoe kun je vandaag nog geloven?” En: „Wat trekt jou aan in die Kerk?” Het werd een openhartig gesprek over geloven, opvoeden van kinderen, samen-leven in deze wereld. Het stel in kwestie ging niet wekelijks naar de kerk, al bevinden zich twee kerken in zijn buurt. Ze hadden geen abonnement op kerk & leven. Nog nooit had iemand aangebeld. Een algemene uitreiking viel ook niet in hun bus. Ze kochten wel een kinderbijbel, want ze wilden dat hun spruiten ook die verhalen leerden kennen. En ze waren op zoek naar gelijkgezinden, naar zoekende mensen voor wie het geloof niet zo duidelijk en zeker niet vanzelfsprekend is. Onze trappist had duidelijk zijn werk gedaan.
<br>Geloven is echt niet zo wereldvreemd. Voor een buitenstaander misschien wel eigenaardig. Misschien had ik het geluk dat ik overvolle kerken nooit meemaakte. Slechts op feestdagen en sleutel-momenten in het leven zit de kerk goed vol. Heimwee daarnaar heb ik dus niet, maar het doet wel deugd af en toe een enthousiaste groep gelovigen te mogen zien, zoals op die bijzondere dagen of zoals laatst de overvolle basiliek in Koekelberg bij de Damiaanviering. Of toen enkele duizenden jongeren in Leuven samenkwamen als startmoment van de voorbereiding op de plechtige geloofsbelijdenis. Elke Leuvense kerk was te klein. Voor de afsluitende viering diende zowaar uitgeweken naar een sportcentrum.
<br>Of ons geloof beter of slechter is dan vroeger? Anders is het zeker wel, en goed is het ook. En vruchtbaar? Zeer zeker, zolang er een sfeer van respect is. Met de advent in het verschiet, kijken we als christenen weer uit naar Christus’ komst onder ons. En met zo’n feest zullen de kerken weer wat voller zitten.
<br>
Column