Nooit week hij – al was het maar een centimeter – af van zijn morele beginselen. Jommeke was een eeuwig elfjarige snater, die er niet over peinsde om zijn blauw debardeurke aan de haak te hangen en zich te laten restylen. Evenmin liet hij ooit meer dan één oogje vallen op Annemieke, tweelingzus van Rozemieke, laat staan op een schaarser gekleed en rondborstiger vriendinnetje. Geboren in dit blad, toen nog onder de naam Kerkelijk leven, bleef Jommeke ondanks zijn brave imago meer dan een halve eeuw lang een vaste waarde in stripland (niet het werkwoord, wel het beeldverhaal).
<br>Jef Nys werd bij zijn heengaan door zijn medewerkers omschreven als „katholiek en flamingant, maar niet radicaal”. Hij kreeg een afscheid dat bij hem paste: een traditionele eredienst in de kathedraal van Antwerpen, maar niet zonder een knipoog van zijn geliefde geesteskind. Jommeke mag er gerust op zijn. Hij overleeft zijn vader, net als diens morele principes. Het succes van de reeks bewijst dat het niet altijd blits, bloot en gewelddadig moet.
<br>De tekenaar vond het niet nodig Jommeke aan te passen aan de tijd en haar grillige modes. Met een kleine kanttekening: rookte de vijfjarige kleuter die hij in het parochieblad nog was, ongegeneerd pijp en droeg hij zijn geestelijke vader op enkele liters straffen drank naar binnen te gieten (kijk maar op bladzijde 17), die kwalijke gewoontes liet hij even later voorgoed achterwege. De tiener was goed zoals hij was: een energieke jongen, altijd goed gezind en bereid om de handen uit de opgerolde mouwen te steken. Een voorbeeld, eigenlijk. Als mijn zoontje ooit een strooien dakske wil, hij kan het krijgen.
<br>Was Jommeke braaf? Dat zal wel. Maar mij leek hij allereerst pienter, vindingrijk en ondernemend. Al zat hij nog zo in de penarie, het kereltje ‘vond er wel wat op’, altijd zij aan zij met zijn onafscheidelijke vriendjes. Toen twee dagen na het overlijden van Jef Nys de kranten kopten Jongeren braver dan ooit, kon ik dan ook niet anders dan even aan Jommeke peinzen. Wat een erfenis van de striptekenaar aan de jeugd van vandaag, iedereen Jommeke!
<br>Maar misschien was het toch niet helemaal dat wat de kranten met die titel bedoelden. Wie krijgt er nu graag het etiket ‘braaf’ opgeplakt? Dan denk je toch aan weinig vleiende epitheta als seut, kleurloos figuur, vleesgeworden saaiheid? Uitgerekend die vlag moest de lading dekken van een artikel waarin uit de doeken werd gedaan dat jongeren – statistieken erbij om het te bewijzen – tegenwoordig minder betrokken zijn in zware misdaad. Uit een ander onderzoek blijkt dan weer dat ze minder zouden roken. Allemaal goede redenen dus om tot het besluit te komen dat met jonge mensen vandaag niets te beleven valt. Zo saai! Vroeger was het allemaal veel beter.
<br>Nee, ernstig. Als jongeren vandaag verstandiger omgaan met hun gezondheid en die van omstanders, en als ze minder op hun kerfstok hebben, dan kun je daar alleen maar blij om zijn. Met ‘braafheid’ heeft die toegenomen wijsheid helemaal niets te maken. Leuk vonden wij wel de cartoon die Het Nieuwsblad bij het bewuste artikel publiceerde. Met een zaklamp in bed zit een jongetje stiekem te lezen, lang nadat mama het licht uitknipte. Wanneer ze nog eens komt kijken, grist ze het blad uit handen van haar zoon. Wat blijkt? Hij leest zowaar kerk & leven.
<br>Wij denken niet dat de Kerk gauw garen zal spinnen bij de vermeende braafheid van jongeren. Als christen leven is vandaag veeleer een heldendaad. Iets voor de Jommekes van deze tijd.
<br>
Column