In ons dossier van deze week – lees op bladzijde 12 en 13
<br>Hoe gaan priesters om met de crisis in de Kerk? – benadrukt Lieven Soetaert, de deken van Blankenberge, het belang van een ‘pastoraal van de stilte’. Hij verwijst daarmee naar de noodzaak elkaar momenten van rust te gunnen om schokkende gebeurtenissen te verwerken, ermee in het reine te komen en ze om te buigen tot een positieve levenskeuze. Kortom, we moeten elkaar de tijd gunnen het leven even op zijn beloop te laten.
<br>De roep om rust en stilte, en om een andere beleving van de tijd – Quality Time (qt) of ‘kwaliteitstijd’ – klinkt luider dan ooit.
<br>„De moderne mens slaapt minder, praat sneller en loopt harder”, schreef Koen Haegens onlangs in het Nederlandse weekblad De Groene Amsterdammer. Uit onderzoeken blijkt dat we gemiddeld een uur minder slapen dan twintig jaar geleden. Dat we sinds 1950 maar liefst vijftig procent sneller zijn gaan praten, en dat voetgangers in grote steden een tiende sneller stappen dan tien jaar geleden. Tegelijk steeg het aantal diagnoses van hartaandoeningen, adhd en burn-out explosief. De toename van mentale klachten beperkt zich niet tot volwassenen. Ook kinderen ondervinden de maatschappelijke tempo-versnellingen aan den lijve. Haegens merkt op dat er het afgelopen jaar in Nederland fors meer medicijnen tegen adhd en autisme werden uitgeschreven. In Vlaanderen is dat niet anders.
<br>Waarom hebben kinderen en jongeren dat nodig? Een van de oorzaken is ongetwijfeld dat onze samenleving zo exclusief scherp stelt op activiteit, vrolijkheid en jeugd, dat jongeren nog nauwelijks een adempauze wordt gegund om het ‘veranderingsmysterie’ in hun leven bewust te beleven. De reclamewereld zet hen voortdurend aan tot bruisende levenslust en de meest uiteenlopende ervaringen. Ze krijgen nog nauwelijks de tijd om volwassen ‘te worden’, ze moeten het meteen ‘zijn’. Daardoor missen ze in hun leven belangrijke jaren, meer bepaald de tijd waarin we onze grenzen aftasten en onze eerste ontgoochelingen verwerken.
<br>Niet alleen jongeren, ook volwassenen krijgen vaak niet meer de tijd breukmomenten in hun leven te verwerken. Er mag nog nauwelijks worden gerouwd en getreurd. Integendeel, er moet zo snel mogelijk worden overgegaan tot de orde van de dag. De eisen van de vierentwintiguurseconomie primeren op alles. Een combinatie van gewenning, kicks en de status die sommigen aan het ‘druk-bezig-zijn’ ontlenen, maakt het ons moeilijk ons van de stress- en prestatiemaatschappij af te wenden. Uitgerekend in deze periode van het jaar wordt dat telkens weer pijnlijk zichtbaar. In plaats van naar Kerstmis toe te leven en ons voor te bereiden op de komst van het nieuwe Leven, wordt er gewinkeld tot we erbij neervallen. We dweilen de verkoopcentra af op zoek naar allerlei kerstcadeaus, waar eigenlijk niemand zit op te wachten.
<br>De tijd nemen en de stilte opzoeken zijn voor de gelovige nochtans noodzakelijke voorwaarden om God niet uit het oog te verliezen. De stilte van het zwijgen maakt deel uit van het mysterie van de onzichtbare en eeuwige wereld. Zij maakt ons tot pelgrims, behoedt ons voor de waan van de dag en maakt rust, ruimte en tijd vrij in ons leven. In zijn nieuwe boek Tijd nemen. Voor rust en ruimte in je leven vertelt de Nederlandse tv-presentator en kro-mediadirecteur Leo Fijen over een collega die als verjaardagsgeschenk alleen maar tijd wou. Tijd voor een ontmoeting, voor een wandeling, voor een gezamenlijk diner, kortom, tijd voor een medemens. Zo’n cadeau vergt een heel andere instelling van de gever, met name het verlangen oprecht aandacht te schenken aan een ander. Misschien kunnen we elkaar dit jaar wat meer stilte en/of tijd cadeau doen. Dat zou pas een origineel kerstgeschenk zijn.
<br>
Column