Uitgerekend de dag waarop we deze column schrijven, keren de Belgische bisschoppen terug van hun vijfjaarlijks ad-liminabezoek aan Rome. Traditiegetrouw hebben ze niet alleen de graven van Petrus en Paulus bezocht, maar ook bij de paus en de curie verantwoording afgelegd voor hun werkzaamheden van de voorbije jaren. Hoeft het gezegd dat dit jaar het bezoek, vlak na het ontslag van bisschop Roger Vangheluwe wegens seksueel misbruik, in mineur verliep?
<br>Hoewel, mgr. André-Joseph Léonard ontkende dat alvast. „Het was beter dan vroeger”, zei hij op de radio. De dag daarvoor had hij glunderend op de televisie verteld hoe blij hij was met de gelukwensen van de paus voor zijn zeventigste verjaardag. Niets aan de hand dus, zo leek het op het eerste gezicht. Op vragen van de pers over seksueel misbruik in de Kerk, onderstreepte mgr. Léonard wel dat er, wat hem betreft, maar één optie is: absolute nultolerantie. Blijkbaar stelde dat ook de paus gerust, want Benedictus XVI repte in zijn slottoespraak met geen woord over de affaire-Vangheluwe, noch over andere meldingen van seksueel misbruik door priesters en religieuzen. Slechts heel even alludeerde hij erop: „(...) uitgerekend in een periode waarin uw Kerk zelf door zonde zwaar op de proef is gesteld”. Maar verder niets.
<br>Natuurlijk stond het ad-liminabezoek niet in het teken van het ontslag van bisschop Vangheluwe en uiteraard hoefde de paus zijn slottoespraak daar niet integraal aan te wijden. Maar een excuus en een woord van medeleven voor de slachtoffers had niet misstaan. Het zou zelfs een krachtig signaal zijn geweest en een bewijs dat de Kerk oog heeft voor hun leed. Een collega-journalist zag in dit zwijgen het bewijs dat Rome zich volledig achter de kordate aanpak van mgr.
<br>Léonard schaart. Goed mogelijk, maar waarom dat dan niet met zoveel woorden zeggen? De pauselijke toespraak was een uitgelezen kans om de kerkgemeenschap duidelijk te maken dat de wil er is om paal en perk te stellen aan dergelijke misbruiken.
<br>Op het moment dat u dit leest, zijn bovenstaande bespiegelingen misschien al achterhaald. De bisschoppen zouden aan een brief werken om het vertrouwen van de gelovigen te herwinnen. Bij het ter perse gaan van dit nummer was die er alvast nog niet. We hopen niettemin vurig dat hij er snel komt. Sinds de media zich op de schandalen hebben gestort, is er een sneeuwbaleffect op gang gekomen dat de verwarring en de verontwaardiging alleen maar groter maakt, en waar de Commissie voor seksueel misbruik, voorgezeten door kinderpsychiater Peter Adriaenssens, ook niet beter van wordt. Het lijkt er immers op dat heel wat klachten eerst uitvoerig de media passeren, alvorens de commissie ze kan behandelen. Het is niet omdat we tegen doofpotpraktijken zijn, dat we ons niet mogen afvragen of er bij het uitbrengen van allerlei misbruiken stilaan niet wat meer kiesheid en zin voor nuance aan de dag moet worden gelegd.
<br>Dat dit alles de samenleving beroert, blijkt ook uit de aanstelling – door de minister van Justitie – van een referentiemagistraat die pedofilieklachten in de Kerk moet centraliseren. De bedoeling is dat er via hem ook betere afspraken worden gemaakt tussen de commissie-Adriaenssens en Justitie. cd&v-senator Pol Van Den Driessche pleit dan weer voor een meldpunt voor elk seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Niet ten onrechte. Uit onderzoek in diverse landen blijkt dat het percentage pedofielen bij celibataire priesters lager ligt dan dit bij de mannelijke bevolking als geheel. Wie zijn kinderen niet meer naar de Kerk wil sturen, mag ze dus ook niet naar de jeugdbeweging, de sportclub of naar school laten gaan. Dat is beslist geen verontschuldiging voor wat er in de Kerk is gebeurd. Maar als de Kerk haar kruis opneemt, moet ook de maatschappij de hand in eigen boezem durven te steken
<br>
Column