Conservatief, wereldvreemd, het verstand op nul. Nu eens slaafs klerikaal, dan weer arrogant... Over katholieken doen nogal wat clichés de ronde. Het onderzoek naar de kerkbetrokken Vlaamse katholiek – uitgevoerd in opdracht van het weekblad Tertio, in samenwerking met kerk & leven – toont evenwel een heel ander beeld (zie het dossier van deze week op de middenbladzijde 12-13). En dat is allesbehalve om van te blozen. Integendeel, het schetst een portret waarin velen zich graag willen herkennen.
<br>De kerkbetrokken Vlaamse katholiek is noch een oerconservatief, noch een saai of vervelend iemand. Op het sociale vlak is hij zelfs behoorlijk progressief. Getuige daarvan zowel zijn visie op de armoedeproblematiek en op de sociale ongelijkheid in de wereld, als zijn vele vrijwilligerswerk.
<br>Een en ander neemt niet weg dat hij zich stoort aan de excessen van de ik-cultuur, waarin egoïsme en individuele zelfbeschikking hoogtij vieren. Maar daarom is hij nog niet bekrompen of ouderwets, zoals een groot deel van de media hem graag voorstelt. Net zomin als zijn onvrede met de huidige mediacultuur iets te maken heeft met verzuring. We hebben in Vlaanderen nu eenmaal geen kwaliteitsmedia meer.
<br>Een van de opvallende vaststellingen is dat de overgrote meerderheid van kerkbetrokken katholieken pleit voor een sterkere profilering van Kerk en geloof in de samenleving. Dat is een verheugende vaststelling. Het afgelopen decennium leek het er immers al te vaak op dat christenen murw en moedeloos waren geworden door de almaar populairder wordende overtuiging dat godsdienst een privézaak is – de dooddoener bij uitstek waarmee ze te pas en te onpas om de oren werden geslagen.
<br>Natuurlijk is het geloof een privézaak als daarmee wordt bedoeld dat iedereen voor zichzelf vrij kan bepalen of hij al dan niet gelooft. Maar tegelijk kan christen-zijn nooit worden gereduceerd tot een privézaak. Vanuit zijn evangelische inspiratie wordt de christen dagelijks opgeroepen zich niet neer te leggen bij onrecht, maar te blijven ijveren voor een humanere samenleving. Het stemt dan ook hoopvol dat velen de goddelijke belofte voor een betere toekomst met vrijwilligerswerk trachten waar te maken.
<br>Geen enkele andere organisatie kan op zoveel belangeloos engagement en offervaardigheid rekenen als de Kerk. Vrijwilligerswerk is niet alleen de sterke troef van de Kerk, zonder vrijwilligerswerk is er wellicht geen Kerk. Vanuit dat perspectief is de in het onderzoek geuite bekommernis terecht: hoe moet het verder, als heel wat parochies geen pastoor meer hebben? Wordt de druk op de vrijwilligers dan niet te groot? Het is een van de grote uitdagingen waarmee we nu al her en der worden geconfronteerd.
<br>Het onderzoek onder de lezers van Tertio en kerk & leven leert alvast dat er met de kerkbetrokken Vlaamse katholiek niets mis is. De resultaten zijn een hart onder de riem van de velen die, vaak tegen tijdgeest in, hun geloof trouw zijn gebleven en daarin de inspiratie vinden voor een authentiek leven en een stevig maatschappelijk engagement.
<br>In een samenleving die dobbert op de golven van de conjunctuur en de emoties, mogen ze inderdaad wat meer kleur bekennen. Niet angstig,
Column