Op het einde van dit kalenderjaar blikken we in het dossier van dit nummer terug op het afgelopen decennium. Het afsluiten van de eerste tien jaar van de eenentwintigste eeuw is immers een geschikte gelegenheid om al even terug te blikken, al zullen geschiedkundigen later wel verklaren wat de echte breukmomenten waren. Fraai oogt het plaatje niet. De landen van de twee grote crisisgebieden van tien jaar geleden, het Midden-Oosten en de regio van de Grote Meren, kennen nog steeds geen of slechts een breekbare vrede. Terreur en gewapend optreden zijn haast dagelijkse kost in de media. En bij ons? De televisie toonde vlak vóór kerst nog beelden van kinderen die in de vrieskou moesten buiten slapen. De angst voor de effecten van milieuvervuiling wordt voortdurend onder woorden gebracht, maar de internationale gemeenschap slaagde er niet in om op de klimaattop in Kopenhagen tot een fatsoenlijk akkoord te komen.
<br>Wij zoomden in op wat er de voorbije tien jaar op religieus vlak bewoog. Eenduidig is ook hier het beeld niet. Wie twintig jaar geleden meende dat godsdienst wel snel zou wegdeemsteren, vergiste zich. Het religieuze is opnieuw element van debat en heeft opnieuw een plaats op het publieke forum. Tegelijk krimpen geloofsgemeenschappen verder in en groeit er een generatie op die weinig weet heeft van de wezenlijke kenmerken van het christelijke verhaal. Van de kerkelijke verantwoordelijken, maar ook van alle kerngelovigen, wordt in deze nieuwe tijd veel gevraagd. Hoe kunnen wij onze tijdgenoten gepast tegemoet treden? En hoe moeten wij aanwezig zijn in de samenleving van vandaag?
<br>Nieuwe ontwikkelingen dienen zich aan. Zo is het te verwachten dat er de komende jaren, net zoals bij onze zuiderburen, een discussie zal op gang komen over wat de eigenheid is van onze (Vlaamse) cultuur. Wie daarbij voorbijgaat aan het katholicisme, negeert verleden en heden.
<br>In deze kersttijd kijken vele katholieken van bij ons uit naar wie de opvolger zal worden van kardinaal Godfried Danneels. Meer dan zijn voorgangers was hij het gezicht van de Kerk in ons land. Zal zijn opvolger dat ook kunnen waarmaken? Zal hij als een goede loods het schip van de Kerk behouden door deze woelige tijden leiden? Welke positie zal hij innemen in de wereldkerk? Want wie als aartsbisschop op de zetel van Sint-Rombouts komt te zitten, mag zich hoe dan ook verwachten aan de rode kardinaalshoed die hem meteen tot één van raadgevers van de paus maakt.
<br>Kardinaal Danneels opperde meermaals dat de mensen misschien wel van de zanger hielden, maar niet van z’n lied. Dertig jaar reisde hij het land door om overal conferenties en predicaties te geven. Hij was en is bij uitstek een ‘onderwijzende’ herder. Grote delen van ons land zijn vandaag een missieland geworden, waar zelfs vele kerkelijke mensen niet in staat zijn hun geloof onder woorden te brengen. Wie de kardinaal opvolgt, komt in deze context terecht en zal hoe dan ook de ‘eerste verkondiger’ worden. In een samenleving waarin mensen grotendeels geïndividualiseerd leven, zijn het beeldscherm en de ‘boekskens’ zowat het dorpsplein van weleer. (En is dit blad dan niet de Kerkstraat?) De voorgangers van Godfried Danneels hadden het eertijds makkelijker. Wie de nieuwe aartsbisschop ook wordt, en wat zijn bekwaamheden zullen zijn, aan deze taak zal hij in het nieuwe jaar niet kunnen ontsnappen.
<br>Vanwege de redactie een zalig en gelukkig nieuwjaar
<br>
Column