”Weinig andere wereldleiders hebben zich zo uitdrukkelijk uitgesproken tegen het geweld in Oost-Congo en Zuid-Soedan dan paus Franciscus. Zijn bezoek aan beide landen van begin deze maand was één grote bede om vrede en verzoening. Het was ook een boodschap van hoop in een situatie die schijnbaar uitzichtloos is, in een wrede oorlog die veel meer slachtoffers kent dan we kunnen vermoeden.
De ontmoeting met enkele verminkte overlevenden van het geweld was voor de paus zichtbaar een intens moment. Even intens – en voor mij ook onvergetelijk – als toen hij vier jaar geleden letterlijk op de knieën ging om de voeten te kussen van de verbouwereerde Zuid-Soedanese leiders die in het Vaticaan te gast waren om er te overleggen over vrede. Een zelden gezien ont-wapenend gebaar.
In een afsluitende eucharistieviering in Zuid-Soedan gebruikte de paus een opmerkelijke beeldspraak: ‘Laat ons leren op de wonden het zout van de vergeving te strooien. Dat brandt, maar geneest.’ En hij voegde eraan toe: ‘Ook al bloedt ons hart vanwege het onrecht, laat ons afzien van het beantwoorden van kwaad met kwaad, het zal ons innerlijk helen. Laten we elkaar verwelkomen en liefhebben met oprechtheid en edelmoedigheid, zoals God dat met ons doet.’
Vergeving loopt als een rode draad doorheen het Evangelie. De logica van vergelding (‘oog om oog, tand om tand’) wordt vervangen door een logica van barmhartigheid die toekomst en verzoening mogelijk maakt. Een liefhebbende en vergevingsgezinde en verzoenende God vormt het refrein van ons geloof.
En toch lijkt onze samenleving het moeilijk te hebben met het begrip vergeving. Komt het misschien omdat het soms te makkelijk lijkt, niet in verhouding tot de daad van de ander? Vergeven is een proces, een reis naar binnen. Ze confronteert ons met onze eigen, soms oude pijn. Het brandt, maar volgens paus Franciscus maakt dat de wonden schoon. Sowieso blijven er wel littekens, als een zichtbaar aandenken aan de wonde, maar vooral: van de genezing.”