Wie zorgt voor de zorgers?

Zorgpastores hebben er twee jaar intense inzet tijdens de covidpandemie opzitten. ©Joke Vermeire

Hoe is het nog met de zorgers? Hoe voelen zij zich na twee jaar intense inzet tijdens de voorbije coronapandemie en aan de vooravond van een nieuwe mogelijk zorgwekkende winter? Hoe veerkrachtig zijn ze? Waaruit putten ze kracht? Die vragen vormen het uitgangspunt van een interdiocesane vormingsdag voor pastores in de zorg over 'Waardige kwetsbaarheid', die Caritas Vlaanderen en de medewerkers zorg van de Vlaamse bisdommen organiseren.
„Tijdens de coronapandemie van de voorbije twee jaar en recentelijk als gevolg van de oorlog in Oekraïne stellen we meer dan ooit vast dat kwetsbaarheid iets is wat mensen met elkaar gemeen hebben”, zegt Tony De Jans, stafmedewerker identiteit en pastoraal bij Caritas Vlaanderen. „Iedereen wordt nog vaker dan gebruikelijk geconfronteerd met kwetsbaarheid, in het privéleven zowel als op de werkvloer. Dat roept allerlei vragen op. Hoe draag je de kwetsbaarheid die inherent is aan je leven en je opdracht? Hoe verwerk je ze op waardige wijze?”
Ilse De Deyne van de dienst zorgpastoraat bisdom Brugge vult aan: „Zorgpastores gaven zoveel de voorbije twee jaar tijdens de coronapandemie. Ze stonden in de vuurlinie, werden aangesproken op hun veerkracht en voelden sterk de onmacht om mensen te helpen, te steunen, te zoeken naar afscheidsrituelen voor overledenen, naar verbinding met families die soms geen toegang hadden tot instellingen of woon-zorgcentra.”
Meteen is duidelijk dat ‘kwetsbaarheid’ hier niet enkel gaat over zorg voor iemand. Het roept ook de vraag naar zelfzorg op. Frieda Boeykens, pastoraal supervisor aan de faculteit theologie en religiewetenschappen van de KU Leuven en een van de sprekers op de vormingsdag, legt uit: „Het is zinvol dat pastores stilstaan bij hun kwetsbaarheid, iets wat we als pastor delen met elke mens, juist omdat we mens zijn. Omdat ze behoort Als pastor neem je je kwetsbaarheid mee in het werkveld tot onze menswaardigheid is die kwetsbaarheid per definitie ‘waardig’. Het is die kwetsbaarheid die je als pastor meeneemt in ontmoetingen in het werkveld.”
Ze vervolgt: „Als mens zijn we niet onaantastbaar. Het gaat erom datgene wat je raakt, wat je overkomt in je leven en in je werk, de onvolkomenheid van je handelen en van je keuzes, te erkennen bij jezelf en tegelijk te herkennen bij de ander. Onze onvolkomenheid stuurt mee ons antwoord op de kwetsbaarheid van de ander.”
Net om die kwetsbaarheid waardig te delen met elkaar, kozen de organisatoren ditmaal ervoor de jaarlijkse vormingsdag voor Vlaamse pastores in de zorg op één plaats te organiseren op dinsdag 25 oktober, met de uitnodiging om al de avond voordien af te zakken naar Drongen. Zo willen ze tegemoetkomen aan de nood aan en vraag naar ontmoeting. Ilse De Deyne: „Kunnen delen wat je meemaakt op de werkvloer klinkt veel sterker na het uitbreken van de coronapandemie, omdat pastores in ziekenhuizen, woon-zorgcentra, de thuiszorg of de welzijnssector er soms alleen voor staan als spiritueel begeleider. Daarom bieden we ruimte tot ontmoeting, uitwisseling en gebed.”
Frieda Boeykens vult aan: „Een van de krachtbronnen in de kwetsbaarheid is net het op weg blijven gaan met God. Elke ochtend vatten pastores in de zorg hun dag aan met een moment van stilte en gebed in de kapel. Dat geeft hen de kracht om de drempel te overschrijden, om in te gaan op het appel van de ander, in hun onvolkomenheid, maar gedragen door God.”
Na een definitie van kwetsbaarheid volgen op de vormingsdag een Bijbelse bloemlezing over kwetsbaarheid en kracht en een panelgesprek over omgaan met kwetsbaarheid vanuit spiritueel, psychiatrisch en pastoraal perspectief. Of hoe je als mens, gelovige en christen omgaat met kwetsbaarheid in je leven en in je werk.