Lourdes in nieuwe kleren

De bisschoppen van Frankrijk onlangs na een dienst in een basiliek van Lourdes. © Belga Image

Na moeilijke coronajaren ontvangt het Franse mariale pelgrimsoord Lourdes opnieuw veel groepen en pelgrims, maar intussen is daar heel wat veranderd. Zonder er veel ruchtbaarheid aan te geven, ging het bestuur van het bedevaartsoord over van het plaatselijke bisdom Tarbes-Lourdes, dat de verantwoordelijkheid voor de grot en de basilieken droeg sinds de verschijningen in 1858, naar de bisschoppenconferentie van Frankrijk. Op 30 maart laatst benoemde paus Franciscus bovendien een nieuwe bisschop voor het bisdom Tarbes-Lourdes en op 11 mei stelden de Franse bisschoppen een nieuwe rector aan voor het heiligdom.
Die beleidsbeslissingen passen in een koerswending in de Kerk in Frankrijk, meer in de richting van een open en dialogale pastoraal en minder gericht op een strakke identiteit. Het bedevaartsoord Lourdes is immers het kroonstuk van de Franse katholieken. „De eerste verschuiving is de voornaamste”, zegt Dominique Derkoningen, sinds vorig jaar de Nederlandstalige kapelaan in Lourdes. „Aanvankelijk had Rome een project voor ogen om alle grote mariale heiligdommen in de wereld zoals Lourdes, Fatima en Aparecida onder de bevoegdheid van het Dicasterie voor de Evangelisatie te brengen, maar dat lukte niet en Lourdes werd uiteindelijk een nationaal heiligdom.”
Hoe dat kwam? De paus benoemde de hulpbisschop van Rijsel, Antoine Hérouard, als apostolisch afgevaardigde in Lourdes. Een van zijn taken was dat het uitklaren van de respectieve verantwoordelijkheden van bisdom en bedevaartsoord. Volgens de Franse pers moest Lourdes opnieuw ‘pastoraler’ worden. Een aantal bedevaartgroepen was ook niet gelukkig met het beleid van bisschop Nicolas Brouwet, sinds 2012 in Tarbes-Lourdes.
„Intussen benoemde de paus Antoine Hérouard tot aartsbisschop van Dijon, als dank voor bewezen diensten”, zegt Derkoningen. „ De benoeming van een nieuwe rector verraste de priesters van het heiligdom Voor Lourdes werd in de schoot van de bisschoppenconferentie een raad van toezicht van vijf bisschoppen opgericht met als voorzitter de bisschop van Tarbes-Lourdes. Bisschop Nicolas Brouwet kreeg in september 2021 een overplaatsing naar het bisdom Nîmes en op 29 mei werd een nieuwe bisschop gewijd, voor het eerst in de basiliek van het heiligdom zelf. Jean-Marc Micas is een priester uit het zuiden van Frankrijk en was provinciale overste van de sulpicianen, een congregatie die werd opgericht voor de organisatie van priesteropleidingen. Micas is een toegankelijk en een minzaam man. Het is een trendbreuk.”
De benoeming van een nieuwe rector verraste de priesters van het heiligdom. Olivier Ribadeau-Dumas, voorheen secretaris- generaal van de bisschoppenconferentie in Parijs, beëindigt zijn mandaat van drie jaar en keert terug naar Parijs. „Niemand verwachtte dat tijdens dit wegens de heropstart na COVID-19 zo cruciale jaar”, zegt Dominique Derkoningen. „De bisschoppen van Frankrijk sturen steevast hun sterkste priesters als rector naar Lourdes. Hij is immers ook de personeelschef van vierhonderd werknemers. De nieuwe rector, Michel Daubanes, tot nu vicaris-generaal van het bisdom Evreux, in Normandië, heeft de persoonlijkheid die we nu nodig hebben. Onder de kapelaans is de sfeer goed en de stemming hoopvol.”
„In het coronajaar 2020 werden toch nog 800.000 bezoeken geregistreerd, vorig jaar anderhalf miljoen. Nu zitten we opnieuw aan normale aantallen en staat de komst van grote bedevaartgroepen voor de deur, laatst nog het aartsbisdom Lyon met 1.500 pelgrims en de befaamde internationale militaire bedevaart met duizenden deelnemers. Ook uit Vlaanderen plannen de meeste bedevaartgroepen dit jaar opnieuw een reis naar Lourdes, ook met zieken. De aloude dynamiek van Lourdes herneemt.”