Orde van Malta biedt kwetsbare Gentenaars plek om te douchen
„Na het douchen zie je mensen hier soms met een goedkeurende blik voor de spiegel staan”, zegt Catherine Inghels. „Ze herkennen opnieuw de versie van zichzelf die ze graag zien. Dat maakt mijn dag goed.” Inghels is de verantwoordelijke van De Fontein, het huis van hygiëne dat de Orde van Malta openhoudt in de Bloemekenswijk in Gent. Elke werkdag ontvangen vrijwilligers er dak- en thuislozen die nood hebben aan een douche of hun kleren willen laten wassen.
Tussen de bedrijven wordt soep geserveerd en geluisterd naar wat mensen kwijt moeten. „Ik vraag nooit al te breed hoe het gaat met de mensen, wel hoe het vandaag loopt. Dat is minder confronterend”, zegt Inghels. „Ik hoef overigens ook niet te weten wat de woonsituatie van mensen precies is. Welk recht heb ik op die informatie? Je ergens moeten aanmelden voor een douche is vernederend genoeg. Ik ben vrij zeker dat niemand die hier komt een nette badkamer met warm water heeft.” Vriendelijkheid heerst, waar nodig grijpen de vrijwilligers even streng in.
In Brussel en Luik telt de Orde van Malta gelijkaardige en gelijknamige huizen. De Fontein in Gent werd acht jaar geleden geopend. „Als arts stelde ik jaren geleden al vast dat dit weliswaar een rijke stad is, maar dat er veel verborgen armoede leeft”, zegt Philippe Hermanns, Oost-Vlaams voorzitter van de orde. „Uitgerekend in deze wijk waren tot de jaren 1970 overigens openbare douches. De stad sloot ze wegens de kostprijs, maar de nood is niet verdwenen.”
Vier dagen per week ontvangt De Fontein volwassenen. Vandaag is het dinsdag. Voor de spiegel worden haren inderdaad zorgvuldig in de plooi gelegd en wangen netjes gladgeschoren. Onder een van de douches heft zelfs iemand een exotisch lied aan. Aan tafel zit echter een man van kop tot teen te bibberen. Meer van de stress dan van de kou, zo blijkt. „Hij was gestopt met drinken, maar herviel, is nu zijn werk kwijt en wellicht alles wat hij de voorbije maanden opbouwde”, zegt Catherine Inghels. De Fontein beluistert de verhalen van de mensen niet enkel, het ondersteunt hen ook om indien mogelijk iets te veranderen aan hun situatie, in samenwerking met andere initiatieven.
„De stad heeft nu bijvoorbeeld een project lopen om mensen zonder papieren met een bepaald profiel te regulariseren. Ik nam net nog met iemand door welke vragen hij allemaal zal krijgen. Mensen doorverwijzen, ligt bij deze doelgroep vaak moeilijk. Ze geraken er gewoon niet, bijgevolg lopen straathoekwerkers en andere hulpverleners geregeld binnen. Vandaag zat hier bijvoorbeeld iemand die mensen toeleidt naar werk. Een van de bezoekers zou trouwens een goede kans maken.”
Op woensdag ontvangt De Fontein vrouwen en kinderen. „Voor moeders die met veel kinderen in moeilijke omstandigheden leven, is het een grote hulp dat alle kinderen in één keer gewassen raken”, zegt Inghels. „Na het afdrogen kunnen ze spelen in een ruimte boven. Vrijwilligers geven hun persoonlijke aandacht en letten op wat ze graag doen en wat hun talenten zijn, in de hoop hen te helpen groeien.”