Het is eigenlijk onvoorstelbaar dat Belgische vrouwen pas sinds 26 juni 1949 mee mogen bepalen wie onze parlements-leden zijn. Voordien kregen vrouwen geen inspraak in het bestuur van ons land. Het waren destijds vooral katholieken die streden voor het kiesrecht voor vrouwen. Dat lijkt nu wat ironisch, want uitgerekend in de katholieke Kerk bekleden vrouwen nog steeds een plaats die allesbehalve gelijk(waardig) is aan die van mannen. Daar komen we dadelijk op terug.
U leest een bijzonder themanummer van Kerk & leven, als het ware een Vrouw & leven. Samen met Kerknet plaatst dit blad deze week vrouwen in het zoeklicht. Aanleiding is 15 augustus, het feest van de Tenhemelopneming van Maria, de meest vooraanstaande vrouw in de katholieke Kerk.
Zo gaan we op onze bisdompagina’s op zoek naar opmerkelijke vrouwen die in begijnhoven wonen (zie hier, hier, hier, hier en hier), focussen we op vrouwelijke kunstenaars (hier en hier) en een vrouwelijke wetenschapper en maakt u kennis met vrijwilligersorganisatie La Leche League die prille moeders bijstaat met advies over borstvoeding. Zelfs in onze zomerreeks De wereld om de hoek gaan we deze week exclusief met vrouwen op stap, met name uit China.
Op onze Voorgrond laten we vier prominente kerkvrouwen aan het woord. „De Kerk wordt bestuurd door mannen, maar gedragen door vrouwen”, stelt theoloog Annemie Dillen vast. Christa Damen, voorzitter van het Interdiocesaan Pastoraal Beraad (IPB) concretiseert dat: „Omdat vrouwen geen plaats hebben in de hiërarchie worden beslissingen die zij nemen soms ook als vanzelfsprekend teruggefloten door een pastoor of diaken.” Bisschoppelijk gedelegeerde Ria Thaens formuleert het al even scherp: „Wanneer geen priester beschikbaar is, dan mogen vrouwen plotseling van alles. Komt er nadien weer een priester,
De olifant in de kamer wordt genegeerd, terwijl hij blijft groeien
dan wordt die verantwoordelijkheid pardoes teruggeschroefd.” Dat zijn geen woorden van kerkcritici, maar van vrouwen die hun leven wijden aan de Kerk. Als we hen niet horen, horen we Christus niet. Toch zie ik steeds vaker mensen de schouders ophalen wanneer het gaat over vrouwen in de Kerk. Ze zuchten dan dat het hopeloos is of – erger nog – een voorbijgestreefd debat. De olifant in de kamer wordt genegeerd, terwijl hij blijft groeien.
Zuster Nathalie Becquart, de eerste vrouw ooit die stemrecht zal hebben tijdens een bisschoppensynode, waarschuwt in een uiterste boeiende Klapstoel: „Laten we ons niet vergissen, voor onze jongeren, meisjes zowel als jongens, die opgroeien in een gemengde wereld is de kwestie van de plaats van de vrouw in de Kerk een breekpunt. Merken ze dat jonge vrouwen geen plek krijgen in de Kerk, zullen ze haar de rug toekeren. Niet enkel de meisjes, maar een hele generatie.” Dat proces is eigenlijk al decennia volop bezig.
Het debat over de wijding van vrouwen zit muurvast. De Kerk kan het ‘definitieve veto’ van Johannes-Paulus II uit 1994 niet terugfluiten, maar tegelijk is het ondenkbaar dat ze blijft bij de exclusief mannelijke wijding. De ultieme patstelling. Het zal veel wijsheid, moed en vertrouwen in de Geest vergen om dat dossier ooit opnieuw in beweging te krijgen. In afwachting kunnen we alvast werken aan deklericalisering van onze Kerk, een stokpaardje van paus Franciscus, zodat vrouwen ook los van een wijding heuse leidinggevende posities krijgen. Die deklericalisering zal veel ingrijpender moeten zijn dat het kabbelende proces dat we de jongste jaren zagen.
De gelijkheid van vrouwen en mannen is geen modeverschijnsel, geen ontsporing van de moderniteit. Het is een fundamentele en onomkeerbare omwenteling in de mensheid. De Kerk kan maar beter zorgen dat ze de trein niet mist, want de achterblijvers wacht enkel een eenzaam perron.