Amper vijf maand geleden beschreven we hier hoe een abonnee van Kerk & leven, de 96-jarige Jos Hermans, als eerste in ons land werd gevaccineerd tegen het coronavirus. Jammer genoeg is de man inmiddels overleden, zonder enig verband met corona, noch met het vaccin. Op zo’n hoge leeftijd is een afspraak met de Schepper nooit ver weg. De goedlachse Jos was de eerste, maar beslist niet de laatste om te worden gevaccineerd. Na een wat aarzelende start – de leveringen van vaccins sputterden aanvankelijk hevig – raast de vaccinatietrein nu door het land.
Bij het ter perse gaan was meer dan de helft van de volwassen Vlamingen, Walen en Duitstaligen minstens één keer gevaccineerd (alleen in Brussel loopt het wat moeizamer). Over enkele uren ben ik zelf één van hen. Van mensen die mij voorgingen, hoor ik niets dan lof over de aanpak. We mopperen zo graag over ons land en onze overheden, maar deze vaccinatiecampagne toont dat we op een prima plekje op aarde leven. Voor ons mentale welzijn kan het geen kwaad dat af en toe eens luidop te zeggen.
Precies omdat het vaccineren zo goed opschiet, ontstaan nu nieuwe discussies. Krijgen gevaccineerde mensen meer vrijheden dan andere? Sommigen spreken daarbij over ‘privileges’, een vreselijk slechte woordkeuze, aangezien de vrijheid die we buiten coronatijden hebben geen voorrecht maar een recht is. Toch is de overheid aarzelend in het opnieuw toekennen van die rechten aan gevaccineerden, omdat nog vele miljoenen landgenoten op het verlossende spuitje wachten.
Dus is er de roep naar solidariteit. Sommigen bedoelen daarmee: als ik nog geen vrijheid heb, mag jij die ook niet hebben. Dat is een vreemde kijk op solidair zijn. Nochtans is solidariteit wel degelijk belangrijk in dit debat. Zolang we geen zeer hoge vaccinatiegraad halen voor de hele bevolking (minstens zeventig procent, al zou negentig nog beter zijn), blijft het
Aan het eind van de rit moeten we echt proberen iedereen aan boord te hijsen
coronavirus rondspoken en dreigen we niet-gevaccineerden te besmetten. Bovendien bestaat het risico dat er nieuwe, gevaarlijke varianten ontstaan. Vanaf 9 juni worden de coronamaatregelen fors versoepeld, maar het is en blijft een goed idee om nog een tijdlang voorzichtig en terughoudend te zijn.
We hebben trouwens nog andere vormen van solidariteit nodig. Hebben we oog voor mensen die zich – uit angst voor allerlei verzinsels over het vaccin – niet laten inenten? Lachen we hen uit, verstoten we hen? Of zijn we geduldig, proberen we hen – zonder te forceren – op termijn toch zachtjes richting vaccinatie te gidsen? Bij complotdenkers zal dat niet lukken, maar bij twijfelaars misschien wel. Hebben we oog voor mensen die grotendeels buiten de samenleving leven en daardoor slecht zijn geïnformeerd? Spreken we mensen uit andere culturen aan, die onze taal niet of beperkt beheersen? Op dit moment worden onze landgenoten met honderdduizenden per week gevaccineerd, maar aan het eind van de rit moeten we echt proberen iedereen aan boord te hijsen.
En wat met de rest van de wereld? Wie al eens naar de website Our World in Data surft, ziet de kloof tussen rijk en arm. Op een wereldkaart zijn Noord-Amerika en Europa donkere vlekken, daar schiet de vaccinatie goed op. Het evenaarsgebied ligt er bleekjes bij, weinig bovenarmen ontvingen daar het heilzame prikje. Moeten we de patenten voor de vaccins vrijgeven? Kunnen we ervoor zorgen dat meer vaccins naar het Zuiden stromen? De komende weken pikken we dat debat opnieuw op in Kerk & leven.
Solidariteit is het enige spoor dat ons duurzaam uit deze crisis leidt. Het coronavirus zal niet verdwijnen, maar het kan wel leefbaar worden. We leven al lang samen met vele virussen, met behulp van vaccins kan er nog wel eentje bij. De manier waarop we elkaar daarbij steunen, zal bepalen hoe vlot dat samenleven in de toekomst wordt.