Netwerken voor Maria

De Mariagrot in Kleit trekt elk jaar heel wat bedevaarders uit het Meetjesland. © Bertrand Goethals

„Hoe kun je je Mariagrot een zinvolle betekenis blijven geven in onze geseculariseerde samenleving? Hoe dat erfgoed vrijwaren? Hoe jongeren erbij betrekken? Hoe de liturgie aan de grot mogelijk blijven maken? Die vragen komen op me af”, erkent Luc Mertens, sinds een jaar pastoor in het Oost-Vlaamse Groot-Maldegem. Tot zijn werkterrein behoort de Mariagrot van Kleit, in het Meetjesland een gekend bedevaartsoord met een trouw publiek. De geklasseerde site wordt beheerd door de kerkfabriek van Maldegem.
„Het hele jaar branden buurtbewoners hier kaarsen. In mei komen de bedevaarders met busladingen”, getuigt pastoor Mertens. „Sommige groepen hebben een eigen priester mee, andere houden een gebedsdienst of doen een beroep op mij. Als enige parochiepastoor ben ik echter niet altijd beschikbaar en dus richtte ik een werkgroep liturgie op om na te denken hoe we onze pastorale aanwezigheid kunnen blijven waarmaken.”
Op zoek naar antwoorden kijkt de pastoor ook uit naar de ‘netwerkdag’ Mariagrotten in Vlaanderen en Brussel, die PARCUM, het expertisecentrum voor religieus erfgoed in Vlaanderen en Brussel, en Erfgoedcel Brussel voor het eerst organiseren. „Heel wat beheerders van Mariagrotten –van kerkfabrieken over pastoors en parochies tot verenigingen zoals Vrienden van de Grot en in mindere mate religieuzen van een nabijgelegen klooster – Als u niet naar Lourdes kunt, komt Maria toch gewoon tot bij u worden geconfronteerd met dezelfde vragen” beaamt Julie Aerts van PARCUM. „Daarom willen we een netwerk beginnen om hen samen te brengen, zodat ze van elkaar kunnen leren en samen kunnen nadenken over de toekomst van hun grot.”
Mariagrotten vind je immers in heel Vlaanderen en ook in zuidelijk Nederland, weet Aerts. „Na de verschijning van Onze-Lieve-Vrouw aan Bernadette Soubirous in Lourdes in 1858 trokken vele gelovigen uit Vlaanderen op bedevaart naar Lourdes om te bidden tot Maria. Lichamelijk en financieel was dat echter niet haalbaar voor iedereen. Geen probleem toch, dacht men toen: ‘Als u niet naar Lourdes kunt, dan komt Maria toch gewoon tot bij u.’ Her en der werden Mariagrotten opgetrokken om lokaal de Mariadevotie te beleven”, situeert Aerts het fenomeen. „Sommige plekken groeiden al snel uit tot heuse bedevaartsoorden, zoals Lourdes-Oostakker, Meersel-Dreef en Jette.”
Vandaag dreigen sommige grotten te verdwijnen door bovengenoemde problemen. „Dat is een katalysator tot bewustwording”, meent Julie Aerts. „De hernieuwde aandacht voor Mariagrotten vloeit voort uit de groeiende belangstelling voor het eigen erfgoed en uit de zoektocht naar stilte en spirituele verdieping in onze samenleving. Bij een Mariagrot kunnen mensen hun zorgen neerleggen in de handen van Onze-Lieve-Vrouw. Dat biedt hoop en troost.”