Vrijwilligers in parochie brengen thuisbezoek aan psychisch kwetsbare mensen
- Zowel praktische als diepere vragen zijn onderwerp van gesprek
- Betrokkenen hebben vaak klein netwerk
- Op lange termijn wordt het project uitgebreid naar andere regio’s
Vragen hoe het met iemand gaat, is doorgaans makkelijker in het geval van een maagzweer dan bij een psychische aandoening. Op psychisch lijden rust vandaag nog altijd een taboe, vooral wanneer er bovendien sprake is van opname in een instelling. Opnieuw aansluiting vinden met de samenleving gaat niet zelden gepaard met gevoelens van schaamte, waardoor betrokkenen makkelijk op zichzelf terugplooien, wat hun psychische kwetsbaarheid dan weer versterkt. Net die vicieuze cirkel wil het project Zinzorg en pastoraal thuis van het bisdom Brugge doorbreken. Met succes, zo blijkt alvast uit de verhalen van enkele vrijwilligers uit de regio Ieper-Diksmuide-Poperinge, waar het project enkele jaren geleden werd gelanceerd.
„Ik ga met plezier bij mensen langs”, zegt Truus Ambrosius (70) uit De Klijte. „Al waak ik erover me niet op te dringen. Eigenlijk hoef je als vrijwilliger niet veel te doen. Het feit dat je er bent en dat de betrokkene een luisterend oor vindt, betekent al heel wat. Een eerste gesprek is trouwens altijd verkennend. Hoe vaak je bij iemand langsgaat, hangt af van de noden van de betrokkene. Het liefst bezoek ik mensen die iets verderaf wonen. Die afstand helpt een vertrouwensrelatie op te bouwen.”
„Zelf ga ik geregeld langs bij een vrouw uit mijn straat”, zegt Bernadette Onraet (80) uit Ieper. „Omdat ik alleenstaand ben, ervaar ik zelf hoe moeilijk het is in je eentje ergens naartoe te gaan. Door geregeld een cursus te volgen, lukt dat beter. Onder de mensen komen en sociale contacten aangaan, zijn wezenlijk voor je mentale welbevinden. Door iemand te bezoeken die ziek is, lijdt of zich eenzaam voelt, laat je mensen aanvoelen dat ze de moeite waard zijn en meetellen.
„Zorg is meer dan iemands lichaam verzorgen of fysieke pijn verlichten”
Net vanuit een gevoel van eigenwaarde vinden ze vaak de kracht om zelf ook stappen te doen.”
„In je eentje deelnemen aan het sociale leven vergt moed”, ervaart ook Kristien Deknudt (49) uit Dranouter. „Vooral wanneer je psychisch kwetsbaar bent, is er echter heus niet veel nodig om je te gaan afzonderen. Als verpleegkundige in een woon-zorgcentrum heb ik vaak weinig tijd om mensen nabij te zijn. Dat kan ik wel als vrijwilliger bij het project Thuiszorg en pastoraal. Zorg is namelijk veel meer dan iemands lichaam verzorgen of fysieke pijn verlichten. Mensen die psychisch lijden worstelen vaak met diepere vragen, bijvoorbeeld over de zin van het leven. Net dat is een belangrijk aandachtspunt in het project Zinzorg en pastoraal thuis.”
„Een keer vroeg iemand mijn hulp omdat ze angst had voor de duivel”, zegt Bernadette Onraet. „In zo’n situatie gaat het er niet om dat je op alle vragen een antwoord hebt, maar dat je tijd maakt om te luisteren naar wat leeft bij de betrokkene.”
„Soms helpt het inzicht te hebben in het ziektebeeld,” vult Truus Ambrosius aan, „maar dat is zeker geen must. Hoe minder vooroordelen je trouwens hebt, hoe oprechter je iemand nabij kunt zijn.”
Inmiddels werd het thuiszorgproject ook opgestart in de regio Roeselare-Tielt. „Samen met Luc Bulckens, de regionale coördinator, zijn we nog op zoek naar vrijwilligers”, zegt Ilse Van Gorp van het vicariaat Caritas in het bisdom Brugge. „Op lange termijn is het onze droom een gelijkaardige werking te lanceren in de regio’s Brugge-Kust en Kortrijk, zodat er verspreid over West-Vlaanderen diverse plekken zijn waar mensen met een psychische kwetsbaarheid ook vanuit de parochie worden opgevolgd.”