Traag is trendy. Al te veel mensen ervaren de wereld als te druk, te gehaast, te stresserend. We hollen onszelf voorbij, de burn-out loert permanent om de hoek. Mensen dromen van een ander leven, sommigen gooien daadwerkelijk alles overboord. Het woord dat steeds vaker valt is ‘onthaasting’. Het mag wat trager.
Dat lijkt op het eerste gezicht in strijd met het katholieke geloof. Traagheid is namelijk een van de zeven hoofdzonden. Het gaat dan evenwel om een andere traagheid, die we interpreteren als luiheid, vadsigheid of apathie. Die negatieve versie van traagheid impliceert dat we niet actief genoeg het goede nastreven. Dat is een belangrijk besef, want het goede wel doen, is vaak lastiger dan het slechte niet doen. De meeste mensen begaan geen al te grote onheilsdaden, maar leveren we voldoende inspanningen voor wat belangrijk is? Het goede is niet louter de afwezigheid van het slechte, er is ook inzet en engagement nodig.
Dat alles belet niet dat traagheid ook een positieve betekenis heeft. Wie niet door het leven raast, neemt de tijd voor iets of iemand. Geduldig en attent zijn, de gave van de verwondering koesteren, aandacht hebben voor wat echt van belang is, dat alles vergt een zekere traagheid. De wandelaar ziet meer dan de racer.
Er bestaat tegenwoordig zelfs een wereldwijde beweging die zich Slow Movement noemt. Een beweging van mensen die bewust vertragen. De bekendste toepassing is slowfood, de tegenpool van fastfood. Koken mag opnieuw tijd vergen, eten doen we samen, de herkomst van een product krijgt opnieuw belang. Traag wordt synoniem aan zorgzaam, bekommerd, bewust. In dezelfde lijn liggen begrippen als slow cinema, slow reading, slow travel, zelfs slow ageing. Tijd nemen om een verhaal te tonen of te lezen, om een regio te bezoeken en mensen
Dat is het mooie van de advent, dat we de tijd zomaar cadeau krijgen
te ontmoeten. Ja, zelfs tijd nemen om oud te worden, de loop van ons leven te aanvaarden en elke levensfase te leren waarderen.
Tijd maken om de dingen oprecht en intens te beleven, dat ligt dicht bij de filosofie van de advent. Ook die periode is een vorm van Slow Movement. Geduldig wachten we, vier weken lang, op Hem. De verlossing is geen haastwerk, geen levering tegen de klok. We durven te vertrouwen op de toekomst. Kaarsje per kaarsje groeit onze verwachting, flakkert onze hoop op. Elke week brengt een beetje extra licht. De duisternis is er nog, maar we zien haar wijken.
De advent contrasteert schril met de commercialisering van de kerstperiode. Met de jaren word ik steeds allergischer voor de irritante deuntjes in overvolle winkelstraten. Het ligt misschien aan mij. Of stoort het u ook, die focus op kopen en consumeren, op luxe en uiterlijk vertoon? De tegenstelling is groot tussen de delicate vlam van de adventskaars en de schreeuwerige verlichting van onze commerciële tempels, die pijn doet aan de ogen. Doe mij maar een portie traagheid.
Ook Kerstmis zelf is slow. De Messias verschijnt bij de evangelisten Lucas en Mattheus niet als volwassen man, maar eerst als kind. Hun verhalen spreken elkaar op veel punten tegen, maar dat is niet de essentie. Wat telt, is dat ze beginnen bij het begin. Ze vertonen geen haast. Pas na dertig jaar groeien en ontwikkelen is er de volwassen Jezus zoals wij Hem kennen. Alles op zijn tijd.
Dat is het mooie van de advent, dat we de tijd zomaar cadeau krijgen. Elk jaar opnieuw. Twee kaarsen branden al, de andere wachten geduldig op hun beurt. In het onvoltooide schuilt de groeikans.
Geniet van deze tijd. Wees ongegeneerd traag, in de juiste betekenis van het woord. De tijd is een geschenk voor wie hem naar waarde schat.