Zinzoeken, met een beperking

Zowel mensen met een beperking als hun familie stellen zich zinvragen. © Belga Image/ Sabine Joosten

Benedire is het Latijnse woord voor zegenen. Sinds kort staat het echter ook voor Belgian Network for Disability and Religion (Belgisch netwerk voor beperking en religie). Dat werd in juni officieel opgericht aan de KU Leuven, tijdens een eerste, verkennende bijeenkomst met tien aanwezigen. Drie pastoraaltheologen namen er het initiatief toe: Talitha Cooreman van UC Louvain en de universiteit van Straatsburg, Axel Liégeois van de KU Leuven en ook stafmedewerker ethiek bij de broeders van Liefde, en Dorien Veltens, stafmedewerker pastoraat voor mensen met een beperking bij de broeders van Liefde.
„BeNeDiRe groeide niet enkel uit onze goede onderlinge contacten,” zegt Axel Liégeois, „maar ook uit de vaststelling dat er nood was aan een dergelijk initiatief. In het verleden bestond er wel een aantal vergelijkbare initiatieven, maar die bloeiden om allerlei redenen dood.”
Welke leemte hopen de oprichters van BeNeDiRe dan in te vullen? „Onze opzet is bescheiden”, zegt Liégeois. „We willen mensen uit het veld samenbrengen om te reflecteren, ideeën uit te wisselen, elkaar te inspireren en te motiveren over alles wat te maken heeft met zingeving, spiritualiteit en religie in de zorg voor mensen met een beperking, allereerst personen met een verstandelijke beperking. Daarbij richten we ons in het bijzonder tot de brugfiguren tussen, enerzijds, de basiswerkers, zoals godsdienstleerkrachten in het bijzonder onderwijs of pastores in zorginstellingen en, anderzijds, de beleidsvoerders. Hun taak bestaat erin de basiswerkers aan te sturen, ook inhoudelijk. We willen immers het puur praktische niveau overstijgen en tot gezamenlijke reflectie komen.”
Bruggen bouwen is dan ook een van de sleutelwoorden van het prille netwerk. Niet alleen bruggen tussen pastoraaltheologen en pastores, maar ook tussen pastores uit diverse context onderling. „We hebben deelnemers uit elk bisdom of CCV, partner in christelijk vormingswerk”, legt Axel Liégeois uit. „Daarnaast BeNeDiRe wil brug slaan tussen theologische reflectie en pastoraat ook mensen uit het onderwijs, onder wie stafmedewerkers van Katholiek Onderwijs Vlaanderen die verantwoordelijk zijn voor de ondersteuning van het godsdienstonderwijs en de schoolpastoraal in het bijzonder onderwijs. Een derde groep komt uit de voorzieningen, zoals Emmaüs en de broeders van Liefde. Dan zijn er de sociale groepen, zoals De Ark en Sant’Egidio. Hopelijk kunnen we later ook jeugdbewegingen met groepen voor jongeren met een beperking betrekken.”
Het Franse begrip convivialité, gezelligheid, drukt een tweede krachtlijn van BeNeDiRe uit. „Concreet mikken we op een drietal bijeenkomsten per jaar van maximaal drie uur, om beurten op de werkplek van een van de deelnemers”, legt Liégeois de werkwijze uit. „Die bijeenkomsten zullen een tamelijk informeel karakter hebben. De nadruk ligt immers op uitwisseling tussen de deelnemers, vanuit hun eigen ervaringen en vragen. Toch willen we telkens het gesprek ook voeden met een theologische impuls. Tijdens onze eerste samenkomst gaf Dorien Veltens een insteek vanuit haar doctoraat. Volgende keer verzorgt Talitha Cooreman de inleiding.”
Veerle Gouwy, stafmedewerker voor caritas in het bisdom Brugge, is enthousiast over het nieuwe netwerk. „Tijdens de eerste bijeenkomst was er een grote openheid om de dingen te benoemen, zowel wat goed gaat als wat moeilijk loopt”, zegt ze. „Dat gaf energie. Je merkt ook dat dezelfde vragen leven in de diverse organisaties: rouwen en rouwzorg, maar ook christelijke identiteit, waarom-vragen. Ook ik merk dat in mijn contacten met onze pastores in de voorzieningen. Goed dus dat we niet elk op ons eiland blijven, maar elkaar inspireren.”
Ondanks het bescheiden begin hopen de initiatiefnemers dat op termijn wat meer ambitieuze projecten kunnen ontstaan in de schoot van BeNeDiRe. „Een website, een studiedag, vorming voor de basiswerkers... Wat het wordt, laten we in het midden. Laat dat maar groeien tijdens de samenkomsten”, zegt Axel Liégeois.