Geen handleiding of receptenboek

Een glanzende Bijbel. Laat de Dag van het Woord de Schrift ook blinken, als nieuw? © Belga Image

Voor de tweede keer begint de Kerk in België deze week het kerkelijke jaar met een Dag van het Woord. Met het initiatief gaan de bisschoppen in op de uitnodiging die paus Franciscus in 2016 lanceerde in Misericordia et misera (barmhartigheid en ellende), de apostolische brief waarmee hij het Jaar van de Barmhartigheid afsloot. Is het echter ook een antwoord op een reële nood?
„We kunnen zeker meer doen met de Schrift”, meent Stijn Van den Bossche, algemeen secretaris van de Interdiocesane Commissie voor Catechese (ICC). „De katholieke Kerk herontdekte de Bijbel ten tijde van het Tweede Vaticaans Concilie. Uit de oecumenische toenadering volgde de stelling dat katholieken vertrouwd moesten geraken met de Schrift. Sindsdien werd die boodschap telkens herhaald, onder meer met de Samuëlgroepen van kardinaal Carlo Maria Martini en de exhortatie Verbum Domine (over de Heilige Schrift) van paus Benedictus XVI. Misschien is de gemiddelde katholiek er echter nog altijd niet aan gewend om op een persoonlijke manier te werken aan zijn of haar geloof. Bovendien zijn we zo vaak bezig met praktische zaken, dat het essentiële herbronnen aan de Schrift er soms bij inschiet. Het is dus een geluk dat de Kerk zichzelf er tijdig aan herinnert dat ze altijd weer te rade moet bij de Bijbel.”
„Net zoals paus Franciscus eigenlijk niet droomde van een Jubeljaar, maar van een Beweging van Barmhartigheid, denk ik dat hij nu vele Dagen van het Woord teweeg wil brengen”, zegt Luc Devisscher van CCV, partner in christelijk vormingswerk in het vicariaat Vlaams-Brabant en Mechelen. „Zelfs trouwe kerkgangers zijn niet noodzakelijk diepgaand vertrouwd met de Bijbelse verhalen. In de liturgie lezen we slechts vijftien procent van de Bijbel. Bovendien lezen we de evangelies ook fragmentarisch en niet in de oorspronkelijke volgorde. Dat heeft liturgisch zijn waarde, maar om „Gelukkig herinnert de Kerk zichzelf er op tijd aan dat ze altijd weer bij de Bijbel te rade moet” de rode draad van een Bijbelboek mee te hebben, lees je het best zoals het is geschreven. Hopelijk kan de Dag van het Woord dus mensen wakker schudden. Aan het begin van de advent nemen we een nieuw evangelieboek vast, dat van Lucas. Laat ons dat ten gronde doen.”
Ook vertaler en dichter Patrick Lateur vindt een Dag van het Woord waardevol. „Het woord, al dan niet met hoofdletter, is het meest wezenlijke, ons mooiste instrument om iets door te vertellen en te benoemen”, zegt hij. „Het Woord houdt zaken levend, blijdschap, twijfel en verdriet, verhalen van lang geleden en nieuwe verhalen. Individueel, maar ook collectief. Ik denk dat mensen dat vandaag soms missen, het samen beluisteren en zingen van een wezenlijke tekst.”
Dat laatste is dan ook wat voor de eerste zondag van de advent her en der op het programma staat. „In Vlaams-Brabant wordt in vier basilieken een selectie van hoogtepunten uit het Lucasevangelie gebracht, afgewisseld met muziek”, zegt Devisscher. „Een aantal pastorale zones en een woon-zorgcentrum sloten zich ook aan.”
Evenzeer pleit Patrick Lateur echter voor aandacht voor de intieme, liturgische functie van het Woord. „Soms praten we te veel, geven we te veel commentaar”, zegt hij. „Het Woord werkt vaak ook heel krachtig in de stilte die erop volgt.” „De Schrift getuigt als geen andere tekst van Gods spreken, van alle manieren waarop Hij zich wendt tot mensen”, zegt Stijn Van Den Bossche. „Dat is haar sacramentele gestalte. De Schrift werkt. Als je er echt op ingaat, wordt je geloof persoonlijk en verandert de manier waarop je in het leven staat. Het is echter geen receptenboek of handleiding om God te begrijpen. God blijft een mysterie. Ook dat element moet in de liturgie tot zijn recht komen.” „Laat het dus maar een Dag van het Woord worden met veel stilte errond”, besluit Patrick Lateur.