vzw De Toevlucht geeft honderdtal Aalterse gezinnen in armoede voeding, hulp en aandacht

Vóór het interview begint, plaatst Bart De Meyer (57) met zorg een portret van Jozef Cardijn op ons tafeltje. „Ik was zes toen hij stierf en toch liet hij een diepe indruk na. Nog jaren later, toen hij hier werd herdacht in een zaal vol kajotters, was het ongelooflijk wat voor bezieling hij de jeugd nog gaf.”

Met een soortgelijke inspiratie gaan Bart De Meyer en de vaste kern van 32 vrijwilligers van De Toevlucht het gevecht aan tegen armoede en sociale uitsluiting in Aalter, Knesselare en Ruiselede. „We hebben een wachtlijst van vrijwilligers”, glundert een trotse De Meyer die graag eerst het logo van de vzw uitlegt. „De paraplu staat voor de bescherming die we willen bieden, de duisternis bovenaan voor de donkere periode die ‘onze mensen’ beleven en de schakel verwijst naar de Welzijnsschakel waaruit we in 2004 zijn ontstaan.”
En hij vervolgt: „Destijds had het dekenaat de ambitie om in elke parochie in Aalter een Welzijnsschakel op te richten. Als ik ergens onze werking moet voorstellen, dan vermeld ik altijd dat we uit de parochiewerking zijn ontstaan, als deel van het werk van de pastoor. In 2004 was ik er zelf nog niet bij. Tot op een keer ik werd gevraagd om met mijn bestelwagen een nieuwe fauteuil, uit de koopjes, bij iemand af te leveren. Ik nam de oude maar meteen mee naar het containerpark. ‘Hoeveel moet ik u?’, vroeg de toenmalige voorzitter. Ik antwoordde: ‘U maakte me gelukkig dat ik dit mag doen.’ Ik had de miserie bij het gezin gezien en was blij hen met die kleine daad te kunnen helpen. Daarop had de voorzitter meteen nog een vraag… Zo ben ik er ingetuimeld. Mijn vader had dezelfde dingen gedaan. Net als mijn grootvader. Die was in de oorlogsperiode de enige gemeenteambtenaar in Aalter en reed rond met een fiets met twee grote tassen. Niet iedereen zag hem graag komen. Soms bracht hij een oproepingsbrief voor het leger of slecht nieuws. Op veel boerenhoven kreeg hij geregeld iets mee omdat er net geslacht of gemolken was, maar thuis waren de fietstassen steevast leeg. Al konden zijn acht kinderen het ook gebruiken, elders ‘hadden ze het nog meer nodig’, zei hij. Het zit dus in de genen, hè.” (Lacht)
Op vraag van het OCMW startte De Toevlucht in 2007 ook als voedselbank. „Aanvankelijk zagen we dat niet zitten. Dat vraagt organisatie, budget, een lokaal, contacten… Ik wilde de trein op de rails zetten en me vervolgens terugtrekken, maar „Wij mogen niet de pretentie hebben het zoveel beter te kunnen” het liep anders. Nu is dit een deel van mijn leven geworden.”
Van de 40.000 inwoners in de drie gemeenten komen 99 gezinnen of 243 personen aankloppen bij de vzw. Met de jaren zag Bart De Meyer de doelgroep veranderen: „De grootste groeiende groep is die van de jonge gezinnen, met twee kinderen die door een echtscheiding plotseling hun huis moeten verkopen, onder de marktwaarde, terwijl de lening nog loopt. Zonder steun van de vorige generaties zijn dat twee nieuwe dossiers voor ons. Een tweede groep zijn senioren zonder eigendom en met veel medische kosten. En een derde groep, ons gesignaleerd door de vzw Boeren op een Kruispunt, zijn landbouwersgezinnen. Voor die gezinnen is dat nog eens zo erg. Zij zijn producent en moeten plotseling zelf voeding aanvaarden.”
De Toevlucht helpt materieel, gesteund door tal van verenigingen, met de lokale Rotary als grootste sponsor wanneer zich een noodzaak voordoet. „Maar,” beseft Bart De Meyer, „je kunt niet alles oplossen. Aanvankelijk heb je daar moeite mee, maar ook luisteren naar de mensen doet veel, want ze worden nooit beluisterd.”
De visie op armoede is mettertijd ook bijgestuurd, zegt Bart De Meyer. „Ooit zei Lieven De Pril, begeleider van Welzijnsschakels Oost-Vlaanderen: ‘Door voeding te geven, bestendig je de armoede.’ Ook al is er geen betere manier om mensen te bereiken, zijn woorden kloppen. Eigenlijk doen we dit onder enig protest, want er is veel te veel voedsel in de wereld, alleen is het niet genoeg verdeeld. Armoede gaat echter ook over niet uitgesloten of gepest worden. De meeste van onze mensen wonen bovendien in slechte, niet-geïsoleerde huizen. Veel gezinnen hebben ook niet de mogelijkheden om hun kinderen bij een jeugdvereniging of sportclub aan te sluiten, of muziek- of tekenacademie te laten volgen. Dat zijn grote gemiste kansen om zich ook later goed te voelen in een grotere groep.”
Vertrouwen is het sleutelwoord. „Bij een nieuw dossier ga ik eerst op huisbezoek om de mensen op hun gemak te stellen, want als nieuwkomer heb je de indruk dat iedereen naar je kijkt. Ik leg dan uit dat iedereen hier bij ons het even moeilijk heeft of in een zelfde situatie zit. In ons lokaal ga ik ook altijd zitten zodat mensen niet hoeven te staan. Door de vertrouwensband met onze vrijwilligers doen we stappen in de richting van de uitgang van armoede”, weet Bart De Meyer. „Wij mogen echter niet de pretentie hebben het zoveel beter te kunnen. Wij hebben gewoon meer geluk gehad.”